Podatek od towarów i usług, określany także jako VAT (z ang. Value Added Tax, czyli podatek od wartości dodanej) to jeden z najważniejszych rodzajów obciążeń publicznoprawnych. Stanowi on ważne źródło krajowych dochodów budżetowych. Według ogólnej zasady obowiązek podatkowy VAT powstaje w momencie wykonania usługi lub dostawy towaru. Do odprowadzenia zobowiązań podatkowych w zakresie VAT są zobowiązani tzw. płatnicy. Płatnik podatku VAT - co warto onim wiedzieć?

Kto może być płatnikiem podatku VAT?

Kwestie związane z VAT reguluje ustawa z dn. 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Zgodnie z jej zapisami, przez pojęcie „płatnik podatku VAT” rozumie się takie typy podmiotów jak:

  • osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą,
  • osoby prawne, w tym na przykład spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
  • jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (grupa ta obejmuje między innymi spółki komandytowe, jawne, partnerskie itp.).

Przedmiotem opodatkowania na cel VAT są następujące rodzaje transakcji gospodarczych: dostawa towarów/świadczenie usług w Polsce, eksport towarów na terytorium krajów trzecich (bądź ich import spoza Unii Europejskiej), transakcje w obrębie państw członkowskich Unii Europejskiej (wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów oraz wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów).

Jakie obowiązki ciążą na płatnikach VAT?

Obowiązkiem płatnika VAT jest ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego w danym okresie. Okresy rozliczeniowe mogą być miesięczne lub kwartalne — to ostatnie rozwiązanie przysługuje tzw. małym podatnikom. Oprócz tego przedsiębiorca będący płatnikiem musi prowadzić ewidencję i okazać ją na żądanie organów kontrolnych podczas kontroli podatkowej.

Ponadto, ważne jest także terminowe regulowanie zobowiązań podatkowych. Podatek VAT powinien być opłacany w terminie do 25. dnia miesiąca następnego po rozliczanym miesiącu (w przypadku rozliczeń kwartalnych — do 25. dnia miesiąca następującego po danym kwartale).

Last but not least, obowiązkiem płatnika jest dokonywanie wpłaty — jeśli tak nakazują przepisy — wpłaty kwoty podatku na oddzielny rachunek w ramach split payment (mechanizmu płatności podzielonej). 

Kto jest zwolniony od obowiązku podatkowego VAT?

Z pewnością dobrą wiadomość dla przedsiębiorców stanowi informacja, że nie wszystkie firmy w Polsce są objęte obowiązkiem na cel podatku od towarów i usług. Generalnie, wyróżnia się dwa rodzaje zwolnienia z podatku VAT — mowa tu o zwolnieniu:

  • przedmiotowym — kryterium decydującym jest tu branża prowadzonej działalności biznesowej. Przykładowo, wśród podmiotów zwolnionych z VAT znajdują się przedsiębiorstwa świadczące niektóre usługi finansowe oraz medyczne,
  • podmiotowym — warunkiem uprawniającym do zwolnienia jest w tym przypadku wysokość rocznego obrotu. Jeśli przedsiębiorca w poprzednim roku osiągnął przychody na poziomie nieprzekraczającym równowartości dwustu tysięcy w skali roku (w przypadku, gdy firma działała jedynie przez część roku, limit jest ustalany w odpowiedniej proporcji).