Nieodłącznym elementem prowadzenia działalności biznesowej są rozliczenia podatkowe. Przedsiębiorcy w Polsce muszą liczyć się z różnymi rodzajami opodatkowania, w tym np. podatkiem od nieruchomości czy środków transportu. W zdecydowanej większości przypadków najważniejsze są jednak podatki: VAT oraz dochodowy. VAT a podatek dochodowy — jaka jest zależność?
VAT — informacje podstawowe
Podatek od towarów i usług to zobowiązanie publicznoprawne, w przypadku którego obowiązek podatkowy powstaje wskutek dokonania dostawy towaru lub usługi (w kraju, w obrębie Unii Europejskiej bądź w ramach transakcji z państwami trzecimi, tj. spoza UE). Obecnie w Polsce obowiązują następujące stawki podatku:
- podstawowa (23%),
- preferencyjne (8%, 5% oraz 0%).
Przedsiębiorca o statusie czynnego podatnika VAT ma obowiązek odprowadzić do urzędu skarbowego dodatnią różnicę między VAT należnym (obliczanym na podstawie sprzedaży) oraz naliczonym (ustalanym w oparciu o wydatki podlegające VAT).
Jeśli chodzi o podatek od towarów i usług, to wiele wątpliwości budzą kwestie związane z prawidłowym obliczaniem wysokości zobowiązania. Taki stan rzeczy wynika m.in. stąd, że odliczenie kwoty VAT naliczonego od podstawy opodatkowania nie zawsze jest możliwe.
Ponadto, od podatku VAT możliwe jest zwolnienie:
- podmiotowe — dostępne dla podatników, których roczne przychody nie przekraczają równowartości 200 tysięcy złotych,
- przedmiotowe — obejmuje ono szereg usług, w tym na przykład świadczenie niektórych czynności medycznych czy finansowych.
Podatek dochodowy — na czym to polega?
Jak sama nazwa wskazuje, podatek dochodowy jest obliczany na podstawie dochodów osiąganych przez podatnika. Dochód jest tu rozumiany jako przychód (wpływy ze sprzedaży) pomniejszony o KUP, czyli koszty uzyskania przychodu. Przedsiębiorcy rozliczają swoje dochody w ramach podatku CIT (w przypadku osób prawnych, w tym np. spółek z o.o.) lub PIT (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą).
Przedsiębiorców w tym przypadku interesuje przede wszystkim kwestia tego, co można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów — im wyższe koszty podatkowe, tym niższa wartość zobowiązania wobec urzędu skarbowego.
VAT a koszty uzyskania przychodu
Według ogólnej zasady VAT nie stanowi kosztu podatkowego w myśl przepisów o podatku dochodowym. Taki zapis możemy znaleźć w art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki.
VAT naliczony może stanowić koszt uzyskania przychodu, jeśli spełniony jest jeden z następujących warunków:
- podatnik nabył towar/usługę w celu wytworzenia towaru/usługi zwolnionej z podatku VAT w ramach wyłączenia przedmiotowego,
- podatnik jest zwolniony z podatku od towarów i usług — w takiej sytuacji VAT naliczony z otrzymanej faktury zakupowej może zostać ujęty jako koszt uzyskania przychodu,
- skorzystanie z danej usługi (np. noclegowej lub gastronomicznej) nie daje prawa do odliczenia podatku naliczonego. W takiej sytuacji VAT naliczony również jest traktowany jako KUP. Jeśli jednak tego typu transakcja przyczynia się do zwiększenia wartości środka trwałego, podatnik traci prawo do odliczenia VAT naliczonego w koszty podatkowe.
