Podatek od towarów i usług jest postrzegany przez wielu przedsiębiorców jako jedno z najbardziej skomplikowanych obciążeń podatkowych. W opinii tej jest wiele prawdy. Przykładowo, w wielu sytuacjach możliwe jest jedynie częściowe odliczenie VAT od zakupów. Co należy zrobić z nieodliczoną częścią VAT naliczonego? Czy nieodliczony VAT z proporcji kosztem podatkowym? Sprawdź!

Koszty w podatku dochodowym — definicja

W ustawie z dn. 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych można znaleźć definicję kosztu — jest to nakład poniesiony przez przedsiębiorcę w celu wygenerowania przychodów z działalności gospodarczej. Tak zdefiniowane pojęcie to koszt uzyskania przychodów.

Prawidłowa ewidencja kosztów w księgowości jest niezwykle istotna z punktu widzenia podatku dochodowego (PIT oraz CIT). Jest tak, ponieważ koszty uzyskania przychodu zmniejszają podstawę opodatkowania, tj. dochód. Organy kontrolne rzetelnie weryfikują, czy przedsiębiorca poprawnie prowadzi ewidencję kosztową.

Takie wydatki jak na przykład:

  • wypłata wynagrodzeń pracownikom i zleceniobiorcom,

  • zakup materiałów,

  • opłaty za internet i media,

to tylko niektóre spośród wszystkich kosztów podatkowych ponoszonych w przedsiębiorstwie. Do innych, mniej oczywistych kosztów uzyskania przychodów należy nieodliczony VAT z proporcji.

Kiedy możliwe jest odliczenie proporcjonalne VAT?

Obowiązek podatkowy VAT powstaje w takich sytuacjach jak:

  • dokonanie dostawy towaru lub usługi,

  • eksport lub import,

  • wewnątrzwspólnotowe nabycie lub dostawa towarów.

Z drugiej strony możliwe jest również zwolnienie z VAT przedmiotowe (objęte są nim niektóre branże działalności gospodarczej) oraz podmiotowe (do przychodów rocznych na poziomie 200 tysięcy złotych).

W przypadku gdy przedsiębiorca w ramach prowadzonego biznesu dokonuje sprzedaży zarówno opodatkowanej VAT, jak i zwolnionej z tego podatku, sytuacja staje się bardziej skomplikowana. Odliczenia VAT od zakupów można dokonywać w ramach tzw. proporcji. Na czym polega to rozwiązanie? 

Nieodliczony VAT z proporcji kosztem podatkowym

Proporcjonalne odliczenie VAT wymaga ustalenia, jaki jest stosunek obrotu z tytułu usług/dostaw opodatkowanych do całkowitego obrotu w działalności gospodarczej w danym okresie. Tak ustalona relacja — po zaokrągleniu do pełnych liczb — stanowi współczynnik, przez który należy pomnożyć VAT naliczony od zakupów i odliczyć go od VAT należnego. Pozostała część stanowi koszt uzyskania przychodu w ramach podatku dochodowego.

W skrajnych przypadkach nie trzeba stosować wskaźnika proporcji. Dotyczy to sytuacji, gdy wynikiem obliczeń będzie proporcja będzie wyższa niż 98% (traktujemy ją jako 100%) lub niższa niż 2% (uznaje się wówczas, że proporcja wynosi 0%).

Podatnik powinien wiedzieć nie tylko, w jakich sytuacjach należy dokonać proporcjonalnego odliczenia VAT — wyżej opisaną metodykę należy stosować, jeśli wydatki nie mogą zostać przypisane bezpośrednio do produktu wytworzonego przez przedsiębiorcę. Powinien on także wiedzieć, co należy zrobić z nieodliczoną częścią podatku od towarów i usług.