Wiele osób myli pojęcie franszyzy i franczyzy, nie mając pojęcia, że są to dwa różne pojęcia, które odnoszą się do zupełnie innych dziedzin i nie mają ze sobą nic wspólnego. Co to takiego franszyza a franczyza?
Czym jest franszyza?
Franszyza najprościej ujmując jest to udział własny w ubezpieczeniu. Przez franszyzę należy rozumieć także postanowienia umowne, które przerzucają na ubezpieczającego określoną część poniesionej szkody. Udział własny w ubezpieczeniach polega na tym, że ubezpieczający zatrzymuje na swoje ryzyko część ewentualnej szkody według określonych zasad. Franszyza jest określona w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU).
Korzyści skorzystania z franszyzy
Franszyza niesie korzyści dla ubezpieczającego. Zastosowanie franszyzy w ubezpieczeniach majątkowych umożliwia obniżenie składki poprzez eliminację drobnych szkód lub poprzez obniżenie kwoty każdego odszkodowania.
Nie zawsze jednak istnieje możliwość wykupienia ubezpieczenia z udziałem własnym. Przykładem jest samochód kupowany na kredyt. W takiej sytuacji bank może wymagać od właściciela zawarcia ubezpieczenia bez udziału własnego.
Rodzaje franszyzy
Wyróżniamy dwa rodzaje franszyzy integralną oraz redukcyjną.
Franszyza integralna
Franszyza integralna jest to kwota, do wysokości której ubezpieczyciel nie odpowiada za powstałą szkodę. W momencie kiedy wartość szkody przekroczy ustalone minimum, ubezpieczyciel ma obowiązek wypłacić całe należne odszkodowanie. Celem franszyzy integralnej jest wyeliminowanie konieczności likwidowania przez ubezpieczyciela tzw. szkód drobnych, ponieważ często koszt likwidacji takich szkód przekracza ich wysokość.
Wysokość minimalnej kwoty może być określona kwotowo lub jako procent sumy ubezpieczenia. Franszyza integralna jest najczęściej spotykana w ubezpieczeniach komunikacyjnych.
Przykład 1.
Pani Małgorzata wykupiła ubezpieczenie OC, z udziałem własnym w ubezpieczeniu - franszyzą integralną, gdzie według umowy wynosi ona 500 zł.
Podczas wizyty u klienta, samochód pani Małgorzaty został uszkodzony. Rzeczoznawca wycenił wysokość szkody na 350 zł. Czy w takim przypadku pani Małgorzata otrzyma odszkodowanie?
Nie, ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania, ponieważ wysokość szkody jest niższa niż kwota franszyzy integralnej.
Przykład 2.
Pani Sandra posiada ubezpieczenie z warunkami franszyzy integralnej wynoszącej 1% sumy ubezpieczenia, Suma ubezpieczenia natomiast wynosi 10.000 zł.Pani Sandra poniosła szkodę, która została wyceniona na 5000 zł. Czy w takim przypadku ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie pani Sandrze?
Tak, w takim przypadku ubezpieczyciel jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania w pełnej wartości.
Franszyza redukcyjna
Franszyza redukcyjna natomiast jest to kwota, którą ubezpieczyciel potrąca z każdego wypłacanego odszkodowania. Co istotne, jeśli wartość szkody nie przekroczy ustalonej kwoty franszyzy redukcyjnej, wówczas ubezpieczyciel nie wypłaca odszkodowania.
Kwota franszyzy redukcyjnej jest zawarta w umowie ubezpieczenia.
Przykład 3.
Pani Patrycja ubezpiecza majątek firmy na wypadek szkód powstałych w wyniku zdarzeń losowych. Zawarta umowa polisy obejmuje franszyzę redukcyjną. Pani Patrycja poniosła szkodę w wysokości 500 zł, a wysokość franszyzy wynosi 1000 zł. Czy w takim przypadku Pani Patrycja otrzyma odszkodowanie?
Pani Patrycja nie otrzyma odszkodowania, ponieważ wartość szkody nie przewyższa wysokości franszyzy redukcyjnej.
Pozostałe rodzaje franszyz
Oprócz wyżej wymienionych franszyz występują jeszcze takie jak, np. franszyza kilometrowa lub czasowa. Przykładem może być ubezpieczenie assistance, jeśli ubezpieczyciel w ogólnych warunkach ubezpieczenia zastrzeże, że holowanie przysługuje wówczas, gdy do zdarzenia doszło w odległości większej niż 50 km od miejsca zamieszkania, albo np. określone świadczenia przysługują począwszy od drugiej doby od chwili zdarzenia.
Franczyza
Franczyza inaczej nazywana też franchisingiem jest to forma prowadzenia działalności gospodarczej, która polega na współpracy dwóch przedsiębiorców. Franczyzodawca prowadzi rozpoznawalną firmę i udziela drugiemu przedsiębiorcy czyli franczyzobiorcy niezbędnej wiedzy, technologii oraz prawa do korzystania ze swojej marki, w zamian za określone wynagrodzenie.
Przedsiębiorcy zawierają pomiędzy sobą umowę franczyzy, na podstawie której franczyzodawca upoważnia franczyzobiorcę do korzystania ze swojej nazwy, logo czy know-how, nie jest ściśle zdefiniowane, jednak zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 należy przez to rozumieć całość informacji związanych ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej.
Do umowy franczyzowej stosuje się zasady zawierania umów, zawarte w art 56-116 kc.
Rodzaje franczyz
Systemy franczyzowe można podzielić według:
- rodzaju know-how:
- Franczyza dystrybucji produktu
- Franczyza koncepcji działalności
- rodzaju działalności gospodarczej,
- Franczyza dystrybucyjna
- Franczyza usługowa
- sposobu organizacji systemu
- Franczyza bezpośrednia
- Franczyza wielokrotna
- Masterfranczyza
- Przedstawicielstwo regionalne
Zatem jak widać pojęcia podobnie brzmiące franczyza i franszyza, które różnią się tylko jedną literą, są często przedmiotem pomyłek słownych. I choć wyrazy te na pierwszy rzut oka bliskie odnoszą się do zupełnie innych tematów.
