Sprawy rozwodowe rzadko kiedy należą do przyjemnych. Do tego często bywają skomplikowane. Podział majątku jest szczególnie trudny, gdy w grę wchodzi działalność gospodarcza, na rzecz której zostały poniesione koszty. W takich sytuacjach należy dokładnie sprawdzić, źródła, z których finansowane było przedsiębiorstwo. Dowiedz się, jak powinno wyglądać rozliczenie nakładów firmy przy podziale majątku.
Podział majątku – przepisy ogólne
Wiele małżeństw ma wspólność majątkową. W przypadku rozwodu bywa to komplikacją. W momencie uprawomocnienia wyroku majątek wspólny przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych. To, w jakiej części będzie on przypadać na każdą ze stron, zależy już od samych małżonków, a w przypadku, gdy nie mogą oni dojść do porozumienia – od wyroku sądowego w postępowaniu o podziale majątku wspólnego.
W artykule 45 § 1. oraz § 2. i § 3. Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy czytamy, że każdy z małżonków ma prawo ubiegać się o zwrot wydatków i nakładów, poczynionych ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Poza tym w przypadku podziału majątku lub gdy wymaga tego dobro rodziny oboje powinni zwrócić wydatki i nakłady (wyłączając te, które były konieczne na rzecz przedmiotów przynoszących przychód) dokonane z majątku wspólnego na majątek osobisty. Żaden z małżonków nie powinien jednak żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Wyjątkiem w tej jest jednak sytuacja, w której zwiększyły one wartość majątku w chwili ustania wspólności.
Według tych samych zasad postępuje się również w przypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego.
Rozliczenie nakładów firmy przy podziale majątku – jak to się odbywa?
Sprawa podziału majątku nabiera specyficznego charakteru, gdy w grę wchodzi przedsiębiorstwo prowadzone przez jednego lub obojga małżonków. Stan własności takiej firmy zależy wówczas od tego, kiedy powstało oraz z czyich pieniędzy było na przestrzeni czasu finansowane.
Jeżeli działalność gospodarcza została założona przed ślubem przez jednego z małżonków, będzie ona wchodziła do majątku odrębnego. W takim wypadku rozliczenie nakładów firmy przy podziale majątku będzie obejmowało wkład pieniężny oraz przedmioty wspólne, które zostały zakupione podczas trwania małżeństwa.
Z kolei w sytuacji, gdy takie przedsiębiorstwo zostało założone dopiero po zawarciu związku małżeńskiego, to w przypadku późniejszego podziału majątku będzie ono podlegało podziałowi jako jeden z elementów majątku wspólnego.
Postępowanie w sprawie podziału majątku
Rozliczenia nakładów firmowych dokonuje się w toku postępowania o podział majątku wspólnego. Przedmiotem sprawy mogą być nawet również nakłady, które zostały poniesione i z majątku wspólnego i odrębnego.
W takim postępowaniu nie są jednak rozstrzygane kwestie związane z nakładami poczynionymi z odrębnego majątku jednej z osób związanej małżeństwem, na majątek odrębny drugiej. Takie sprawy załatwia się w ramach osobnego procesu cywilnego.
Należy również zauważyć, że w sprawach o podział majątku wspólnego sąd działa bez względu na inicjatywę dowodową stron. Niemniej jednak uczestnicy postępowania mają możliwość wskazywania na okoliczności, które mogą przechylić szalę wyroku na korzyść jednej ze stron.
W przypadku, gdy postępowanie dotyczy kwestii nakładów firmowych, sąd zazwyczaj powołuje biegłych, którzy przygotowują opinie dotyczące wyceny firmy, na podstawie której można dokonać rozstrzygnięcia sprawy. Strony postępowania, czyli małżonkowie, mają jednak możliwość kwestionowania tych opinii.
