Korekta wartości początkowej środka trwałego może być wynikiem różnych okoliczności. Bywa, że takie działanie powoduje skutki na gruncie podatkowym. W poniższym artykule analizujemy, jakie mogą być okoliczności takiej korekty w kontekście kosztów uzyskania przychodów.

Zmiany wartości środka trwałego – kiedy do nich dochodzi?

Najczęściej jest to wynik działań takich jak modernizacja czy adaptacja środka trwałego. Zwykle następuje to na skutek otrzymania faktury dotyczącej poniesionych kosztów już po tym, jak taki środek trwały zostanie dopuszczony do użytkowania. Należy wziąć pod uwagę to, że korekta wartości początkowej środka trwałego wiąże się często ze zmianą wysokości podatku dochodowego.

Korekta wartości początkowej środka trwałego a KUP

Ustawa o PIT zawiera zapis (art. 22 ust. 8) mówiący o tym, że kosztem uzyskania przychodu są odpisy amortyzacyjne dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o tej ustawy, z wyłączeniem odpisów amortyzacyjnych, które nie stanowią kosztów.

To znaczy, że gdy wartość ulepszenia środka trwałego przekroczy 10 tys. zł, to nie można ujmować jej bezpośrednio w kosztach. Wówczas ulepszenie będzie wpływać na zwiększenie wartości początkowej środka trwałego. W związku z tym należy ująć je w kosztach na podstawie wyliczonych odpisów amortyzacyjnych. Natomiast w przypadku obniżenia wartości środka trwałego trzeba zmniejszyć jego wartość początkową i wartość odpisów amortyzacyjnych. Czasem jednak korekta odpisów amortyzacyjnych jest wystarczająca.

Kiedy odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodu?

Odpisami amortyzacyjnymi w rozumieniu wyżej wspomnianego przepisu (art. 22 ust. 8 ustawy o PIT) są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych, a także wartości niematerialnych i prawnych.

Niemniej jednak za KUP nie można uznać:

  • kosztów poniesionych w związku z ulepszaniem środków trwałych w sytuacji, gdy ich roczna suma będzie niższa niż 10 tys. zł,

  • odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej samochodów osobowych przewyższających 150 tys. zł.,

  • odpisów amortyzacyjnych w przypadku środków trwałych zakupionych za dotacje,

  • odpisów amortyzacyjnych w przypadku środków trwałych zakupionych częściowo za dotacje, a częściowo za pieniądze podatnika (jednak tylko w tej części, w której zostały one sfinansowane dotacjami),

  • odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, które:

    • zostały nabyte bezpłatnie po 1 stycznia 2018 r. w jednym z następujących przypadków (do którego nie może zaliczać się nabycie w drodze spadku):

      • gdy nabycie to nie jest traktowane jako przychód z nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw,

      • kiedy dochód uzyskany na tej podstawie jest zwolniony od podatku dochodowego,

      • kiedy w przypadku tego nabycia skorzystano ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn,

      • jeśli w przypadku tego nabycia można mówić o dochodzie od którego zaniechano poboru podatku na podstawie odrębnych przepisów,

    • zostały nabyte przed 1 stycznia 1995 r., ale nie zaliczono ich do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

    • oddano je do używania nieodpłatnego (w tym przypadku – za miesiące, w których były one oddane do nieodpłatnego używania).

W tych sytuacjach, w których odpisy amortyzacyjne nie są traktowane jako KUP, zmiany wartości początkowej co do zasady nie powinny mieć skutków w postaci zmian na gruncie podatku dochodowego. Niemniej jednak w przypadku, gdy w wyniku różnych okoliczności wartość początkowa środka trwałego obniży się lub podwyższy, wtedy należy wykonać korektę wartości początkowej środka trwałego, a także odpisów amortyzacyjnych, a w niektórych sytuacjach – tylko odpisów amortyzacyjnych. W wyniku tego może powstać nadpłata lub niedopłata podatku dochodowego.