Wiele firm jest zobowiązanych do opłacania opłaty środowiskowej, nie każdy jednak ma świadomość czemu służy takie zobowiązanie podatkowe i jak należy je rozliczyć. Kogo konkretnie dotyczy i ile wynosi? Czy można je potraktować jako KUP? Opłata środowiskowa w kosztach podatkowych – dowiedz się, jak należy to rozliczyć.

Opłata środowiskowa – co to jest?

Opłatą środowiskową nazywa się zobowiązanie podatkowe obejmujące te podmioty, których działalność w jakimś sensie ingeruje w środowisko, w którym żyjemy. Są to różnego rodzaju firmy polskie i zagraniczne, jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami, hodowcy, a także osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, których działalność wiąże się z korzystaniem ze środowiska w takim zakresie, że wymaga to pozwolenia.

Zgodnie z art. 273 ust. 1 ustawy prawo ochrony środowiska opłatę za korzystanie ze środowiska ponoszą podmioty:

  • wprowadzające do powietrza gazy lub pyły,

  • składujące odpady,

  • którym wydano uprawnienia do emisji na zasadach określonych w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

Celem pobierania takiej opłaty jest zachęcenie do większej dbałości o środowisko – dodatkowe opłaty mają na celu zwrócenie uwagi przedsiębiorców na konsekwencje np. wykorzystywania w ich działalności różnego rodzaju maszyn i urządzeń, które emitują zanieczyszczenia. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że opłata środowiskowa dotyka bardzo różnych zagadnień. Dla przykładu – w kontekście wprowadzania do powietrza pyłów lub gazów nie chodzi jedynie o zanieczyszczenia powstałe w wyniku spalania np. w kotłowniach. Do uiszczenia takiej opłaty będą zobowiązane również m.in. podmioty, które spalają paliwo w silnikach spalinowych, zajmują się lakierowaniem, wędzeniem czy spawaniem, a także prowadzą hodowle (w ramach których emitowane są gazy zwierzęce).

Ile wynosi opłata środowiskowa?

Ogólne stawki opłaty środowiskowej mogą się zmieniać. W 2020 r. wzrosły one w stosunku do roku poprzedniego i obecnie wynoszą one:

  • 402,75 zł za 1 kg wprowadzanych do powietrza gazów lub pyłów,

  • 295,05 zł za 1 mg składowanych odpadów.

Jednostkowe stawki opłat, w których wyszczególnione zostały konkretne rodzaje gazów i pyłów zostały wskazane w załączniku nr 2 do obwieszczenia Ministra Środowiska z 30 sierpnia 2019 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2020.

Dokładną kwotę opłaty środowiskowej ustala się na podstawie ewidencji odpadów i gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza, prowadzonych przez dany podmiot. Przy obliczaniu bierze się pod uwagę stawki w okresie, w którym korzystało się ze środowiska. Sporządzony wykaz można dostarczyć do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska w formie papierowej lub elektronicznej.

Opłata środowiskowa w kosztach firmowych

Niestety opłata środowiskowa nie zawsze będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Mogą to być jedynie opłaty ponoszone przez przedsiębiorców w związku z samym faktem korzystania ze środowiska (jako koszty związane z wykonywaniem działalności gospodarczej).

Kiedy ująć opłatę środowiskową w kosztach?

Oczywiście moment, w którym taka opłata zostanie uwzględniona w kosztach, powinien być związany z powstaniem lub zwiększeniem przychodu, lub funkcjonowaniem jego źródła. To jednak, kiedy dokładnie należy ją ująć, jest uzależnione od tego, w jaki sposób dany przedsiębiorca prowadzi ewidencję.

Generalnie jeśli przedsiębiorca prowadzi księgi rachunkowe, to koszt pośredni (jakim jest opłata środowiskowa) zalicza się zazwyczaj do KUP w tym dniu, w którym ten koszt został ujęty w tych księgach.

Jednak w przypadku, gdy księgowość prowadzona jest w formie księgi przychodów i rozchodów metodą kasową, KUP potrąca się tylko w takim roku podatkowym, w którym przedsiębiorca je poniósł. Opłata środowiskowa w kosztach będzie mogła pojawić się dopiero, gdy podatnik otrzyma dokument, który może stanowić podstawę do ujęcia tego kosztu. Z kolei w przypadku metody memoriałowej, jeśli koszty takie jak opłata środowiskowa (czyli koszty inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami) odnoszą się do okresu przekraczającego rok podatkowy, ale ustalenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, jest niemożliwe, to w takiej sytuacji będą one stanowić KUP proporcjonalnie do długości okresu, do którego się odnoszą.