Konsekwencją ustalenia właściwej wartości początkowej środka trwałego jest dokonywanie prawidłowej wysokości odpisów amortyzacyjnych. Nie każdy przedsiębiorca jest świadomy tego, że w niektórych sytuacjach powinien powierzyć tę kwestię profesjonalnemu biegłemu. Dowiedz się, na jakiej podstawie przebiega ustalenie wartości początkowej środka trwałego przez rzeczoznawcę i kiedy jest to konieczne. Więcej na ten temat – w poniższym artykule.
Jak ustala się wartość początkową środka trwałego?
Zgodnie z przepisami przedsiębiorca, który nabywa środek trwały, ma obowiązek ustalenia jego wartości początkowej i sklasyfikowania go jako składnika majątku. O tym, że ewidencja środków trwałych powinna zawierać m.in. informację o wartości początkowej środka trwałego, mówi art. 22n ust. 2 ustawy o PIT.
Art. 22g tej samej ustawy wskazuje na to, że za wartość początkową środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych uważa się m.in.:
-
cenę ich nabycia – w przypadku odpłatnego nabycia,
-
cenę ich nabycia powiększoną o wartość przychodu (o którym mowa w art. 11 ust. 2b) – w razie tylko częściowo odpłatnego zbycia,
-
koszt wytworzenia – jeśli wytworzenie odbywa się we własnym zakresie,
-
natomiast w przypadku nabycia w drodze spadku, darowizny, albo w inny nieodpłatny sposób – wartość rynkową z dnia, w którym nastąpiło nabycie, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości.
W ustawie zostało również wskazane to, w jaki sposób należy rozumieć cenę nabycia (art. 22g ust. 3) oraz koszt wytworzenia (art. 22g ust. 4).
Od czego zależy sposób ustalania wartości środka trwałego?
Zgodnie więc z ustawą o PIT ustalanie wartości początkowej środka trwałego jest zależne od sposobu nabycia własności, a wartość tę ustala się na podstawie ceny nabycia, kosztu wytworzenia albo też wartości rynkowej.
Potrzeba ustalenia wartości środka trwałego przez rzeczoznawcę jest natomiast ustalona w art. 22g ust. 9 ustawy o PIT. Dowiadujemy się z niego, że wartość początkową środków trwałych ustala biegły powołany przez podatnika w sytuacji, gdy podatnik ten nie jest w stanie ustalić kosztu wytworzenia, o którym mowa w ust. 4. Wartość tę określa się z uwzględnieniem cen rynkowych, o których mowa w ust. 8.
Ustalenie wartości początkowej środka trwałego przez rzeczoznawcę – kiedy jest stosowane?
W związku z tym, że wyżej wskazany artykuł dotyczy tylko kosztu wytworzenia środka trwałego, to zgodnie z przepisami nie ma możliwości powołania do ustalenia wartości rzeczoznawcy, w przypadku gdy środek trwały został zakupiony lub pozyskany w wyniku spadku czy darowizny.
To oznacza, że sytuacje, w których powołuje się biegłego rzeczoznawcę, są dość ściśle określone. Wybór w tej kwestii nie leży zatem po stronie podatnika. Usługi rzeczoznawcy są wskazane wtedy, gdy nie ma innej możliwości ustalenia wartości początkowej środka trwałego na podstawie kosztu wytworzenia z uwagi na niezależne i obiektywne okoliczności. Należy pamiętać, że takiego działania nie podejmuje się w przypadku środków trwałych, które podatnik dostał w ramach darowizny lub spadku, a także tych, które zostały nabyte na podstawie umowy kupna.
