Rok 2020 obfituje w kolejne zmiany w obszarze ubezpieczeń ZUS. Styczeń bieżącego roku był ostatnim miesiącem obowiązywania ulgi składki od przychodu. Natomiast w lutym w życie weszły nowe przepisy dotyczące ulgi składki od dochodu. Przedsiębiorcy korzystający w 2019 roku z ulgi mały ZUS często mają wątpliwości czy ta obowiązuje ich ona również w 2020 roku oraz czy mają prawo przystąpić do ulgi mały ZUS plus. A co z pozostałymi przedsiębiorcami? Kto ma prawo korzystać z ulgi mały ZUS plus i jak wygląda proces przystąpienia do niej? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.

Mały ZUS a mały ZUS plus

Zbliżone nazwy ulg oraz znaczne podobieństwa dotyczące ich formy sprawiają, że przedsiębiorcy w wielu przypadkach mylą je ze sobą. Fakt szybkiego wprowadzania zmian przez rząd nie ułatwił procesu informowania przedsiębiorców o tym, jak powinni postępować w kwestii ubezpieczenia w ZUS na zasadach małego ZUS na przełomie lat 2019/2020. Wątpliwości może również budzić proces postępowania w przypadku przystąpienia do ulgi mały ZUS plus.

Mały ZUS – koniec okresu obowiązywania ulgi

Od stycznia 2019 roku do stycznia 2020 roku włącznie przedsiębiorcy mieli prawo, po spełnieniu odpowiednich warunków oraz przerejestrowaniu się w ZUS, korzystać z ulgi „składki od przychodu”. Potoczna nazwa tej ulgi wzięła się od tego, że podstawą do wyliczenia składek ZUS był uzyskany przez przedsiębiorcę przychód z prowadzonej działalności. Oficjalna nazwa tej ulgi to „mały ZUS”.

Przedsiębiorca korzystający z tej ulgi w 2019 roku w styczniu 2020 roku zobligowany był do zweryfikowania czy nadal spełnia warunki do korzystania z niej. Podstawowym wymogiem było osiągnięcie przez przedsiębiorcę w roku 2019 przychodu łącznie nieprzekraczającego kwoty 67 500 zł.

Jeżeli przedsiębiorca nie spełniał tego podstawowego warunku oraz pozostałych  – określonych przepisami ustaw, powinien był dokonać przerejestrowania w ZUS z ulgi mały ZUS na tzw. duży ZUS. Przerejestrowania dokonuje się za pomocą deklaracji ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczeń 05 90 lub 05 92 (w przypadku prawa do renty) i przyczyną zmiany 600. Następnie przedsiębiorca powinien dokonać ponownej rejestracji w ZUS za poprzez deklarację ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczeń 05 10. Termin ponownej rejestracji powinien być taki sam jak wyrejestrowania.

W tym przypadku przedsiębiorca powinien wystawić i dostarczyć do ZUS deklarację rozliczeniową DRA za styczeń 2020 roku z wykazaniem składek obowiązujących przy dużym ZUS. Termin płatności przypada na okres do 10 lub 15 lutego 2020 roku (jeżeli zatrudnia się osoby ubezpieczone).

Natomiast jeżeli przedsiębiorca w styczniu 2020 roku miał prawo do dalszego korzystania z ulgi składki od przychodu, zobligowany był do ustalenia nowej podstawy składek (uzależnionej od wysokości uzyskanego przychodu w 2019 roku). Informację o wysokości przychodu przekazywało się do ZUS na deklaracji ZUS DRA cz. II.

Niezależnie od tego, czy przedsiębiorca w 2019 roku, czy w styczniu 2020 roku, korzystał ze składek od przychodu czy nie, ma on możliwość zweryfikowania, czy przysługuje mu prawo do nowej ulgi – składki od dochodu.

Mały ZUS plus

Ulga mały ZUS plus jest nazywana ulgą „składki od dochodu”. Potoczne nazewnictwo wzięło się od tego, że podstawą do wyliczenia składek ZUS przedsiębiorcy przy tej uldze jest uzyskany przez niego dochód w roku poprzednim.

Ulga ta w praktyce jest rozwinięciem obowiązującej do tej pory ulgi mały ZUS, czyli składki od przychodu. Ogólna forma ulgi została zachowana. Istnieją jednak pewne różnice, przede wszystkim nowe limity dopuszczające do skorzystania z tej ulgi znacznie poszerzą grono osób uprawnionych do opłacania mniejszych składek.

Warunki przystąpienia do ulgi mały ZUS plus

Do składek od dochodu nie mogą przystąpić przedsiębiorcy którzy:

  • przekroczyli limit osiągniętego w poprzednim roku przychodu w roku poprzednim wynoszący 120 000 zł,

  • w roku poprzednim prowadzili działalność przez mniej niż 60 dni,

  • mają prawo do korzystania z ulgi na start oraz z preferencyjnego ZUS,

  • wykonują pracę na rzecz byłego pracodawcy,

  • opodatkowani są w formie karty podatkowej i są jednocześnie zwolnieni z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ważne!
Ustawa z dnia 13 października 1998 r.o systemie ubezpieczeń społecznych
Art. 18c ust. 1 „Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego, o którym mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 złotych, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanego dalej »dochodem z pozarolniczej działalności gospodarczej«, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym”.

Limit osiągniętego przychodu dopuszczający przedsiębiorcę do ulgi mały ZUS plus wynosi 120 000 zł w stosunku do 365 dni prowadzenia działalności w roku poprzednim.

W przypadku, gdy działalność była prowadzona krócej, należy proporcjonalnie obliczyć limit przychodu.

Przykład 1.

Przedsiębiorca prowadził działalność w roku 2019 przez 200 dni, wliczając w to dni świąteczne oraz weekendy. Limit przychodu, jaki ma prawo on osiągnąć, ubiegając się o ulgę mały ZUS plus, wynosi:

120 000 zł / 365 dni = 328,77 zł

328,77 zł x 200 dni = 65 753 zł

Zgłoszenie do mały ZUS plus

Proces zgłoszenia do tej ulgi jest uzależniony od tego, jakie składki przedsiębiorca zobowiązany był płacić w styczniu 2020 roku, czyli jaki obowiązywał go kod tytułu ubezpieczenia.

Jeżeli w styczniu 2020 roku przedsiębiorca opłacał składki za tzw. duży ZUS, powinien on dokonać przerejestrowania. W tym celu należy w pierwszej kolejności złożyć do ZUS deklarację ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczeń obowiązującym w styczniu. Następnie należy dokonać ponownej rejestracji za pomocą formularza ZUS ZUA/ZUS ZZA. Zgłoszenia do ubezpieczeń dokonuje się z kodem 05 90 albo 05 92.

Ważne!
Termin wyrejestrowania w ZUS oraz ponownej rejestracji powinny być takie same w celu zachowania ciągłości ubezpieczeniowej!

W przypadku, gdy w styczniu 2020 roku przedsiębiorca korzystał z ulgi składki od przychodu, nie ma on obowiązku dokonywania przerejestrowywania w ZUS w celu zgłoszenia się do ulgi mały ZUS plus. Wynika to z faktu, że kod tytułu ubezpieczeń zarówno przy składkach od przychodu, jak i przy składkach od dochodu jest taki sam.

Ważne!
Przy uldze mały ZUS plus obowiązuje taki sam kod tytułu ubezpieczenia, jaki obowiązywał przy uldze mały ZUS tzn. 05 90 albo 05 92.

Do kiedy można zgłosić się do ulgi mały ZUS plus?

Przedsiębiorcy, którzy w styczniu 2020 roku opłacali duży ZUS bądź którzy rozpoczęli lub wznowili prowadzenie działalności w lutym, mają prawo zgłosić się do omawianej ulgi maksymalnie do 2 marca 2020 roku.

Natomiast w przypadku, gdy przedsiębiorca spełni wszystkie warunki uprawniające go do korzystania z ulgi składki od dochodu w trakcie roku (np. po zakończonym okresie preferencji), może on dokonać zgłoszenia do tej ulgi maksymalnie w ciągu 7 dni od momentu zmiany obowiązku ubezpieczeniowego. 

Nowa ulga składki od dochodu czy tzw. mały ZUS, może zagwarantować przedsiębiorcom realnie mniej obciążające w spłacie składki ZUS. Dlatego warto też dokładnie zapoznać się z warunkami, jakie należy spełnić w celu przystąpienia do tej ulgi, a także z samym procesem rejestracji.