Od 1 stycznia 2020 roku na przedsiębiorców został nałożony dodatkowy obowiązek jakim jest weryfikowanie numerów rachunków bankowych, na które dokonują płatności. Na czym polega weryfikacja? Ustawodawca wprowadził tzw. białą listę podatników VAT na której zostały zamieszczone zgłoszone w CEIDG firmowe rachunki rozliczeniowe podatników. Czy wszyscy muszą weryfikować rachunki bankowe? Jakie w tym wszystkim ma znaczenie wartość transakcji? Sprawdźmy, wartość transakcji a biała lista podatników VAT!

Obowiązek zapłaty na rachunek znajdujący się na białej liście

Zgodnie z art. 22p ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków, które zostały udokumentowane fakturą i opłacone przelewem na rachunek bankowy nieznajdujący się na białej liście podatników VAT w sytuacji, gdy sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT, a jednorazowa wartość transakcji jest większa niż 15.000 zł.

Ważne!
Na białej liście podatników VAT nie znajdują się prywatne rachunki przedsiębiorców tzw. ROR, pomimo zgłoszenia ich poprzez aktualizację formularza CEIDG-1.

Ustawodawca wychodząc naprzeciw podatnikom umożliwił uniknięcie negatywnych konsekwencji z tytułu dokonania zapłaty na rachunek, który nie znajduje się na białej liście. Mianowicie, jeżeli nabywca złoży zawiadomienie na druku ZAW-NR do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie 3 dni, od dnia w którym został zlecony przelew nie będzie narażony na konsekwencje z tego tytułu.

Ważne!
Obecnie trwają prace nad wydłużeniem terminu składania ZAR-NR z 3 dni do 7 dni o czym więcej w artykule: Zmiana terminu składania ZAW-NR z 3 do 7 dni - jest już projekt ustawy!

W sytuacji gdy przedsiębiorca dokona zapłaty za fakturę o wartości przekraczającej 15.000 zł i nie złoży zawiadomienia o tym fakcie w terminie musi liczyć się z negatywnymi konsekwencjami. Przede wszystkim nie ma on prawa do ujęcia tego wydatku w kosztach uzyskania przychodu. Co jednak w sytuacji gdy zapłata ma miejsce po zaksięgowaniu wydatku w KPiR? Zgodnie z art. 22p ust. 2 ustawy o PIT, jeżeli podatnik dokonał zapłaty na rachunek który nie znajdował się na białej liście (pomimo takiego obowiązku) to w miesiącu w którym została dokonana płatność musi:

  • zmniejszyć koszty uzyskania przychodów lub

  • zwiększyć przychody w sytuacji, gdy nie ma możliwości zmniejszenia kosztów podatkowych.

Przykład 1. 

Pan Łukasz dokonał zakupu sprzętu biurowego od czynnego podatnika VAT i otrzymał fakturę na kwotę 20.000 zł wystawioną w dniu 31.01.2020 roku. W związku z tym, że wartość transakcji przekracza 15.000 zł w dniu 04.02.2020 opłacił fakturę przelewem. Okazało się, że rachunek bankowy, na który została zlecona płatność nie znajduje się na białej liście podatników VAT. Co w tej sytuacji może zrobić pan Łukasz aby nie narazić się na negatywne konsekwencje?

Pomimo tego, że pan Łukasz prawidłowo dokonał płatności za fakturę przekraczającą kwotę 15.000 zł przelewem od 1 stycznia 2020 roku musi również weryfikować, czy rachunek bankowy na który zleca przelew znajduje się na białej liście podatników VAT. Aby uniknąć negatywnych konsekwencji pan Łukasz powinien złożyć zawiadomienie ZAW-NR do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury o dokonaniu wpłaty na rachunek spoza wykazu.

Ważne!
Co do zasady, przedsiębiorca ma obowiązek wskazania zakupionych towarów w kolumnie 10 KPiR nawet w przypadku gdy w późniejszym okresie w ramach tego samego miesiąca zobowiązany będzie do jego wyksięgowania.

Przykład 2. 

Pan Aleksander w dniu 20.01.2020 roku zakupił towary handlowe i otrzymał fakturę VAT na kwotę 16.000 zł brutto. Fakturę opłacił na rachunek bankowy sprzedawcy w dniu 01.02.2020 rok. W dniu 06.02.2020 zorientował się, że rachunek sprzedawcy nie znajduje się na białej liście podatników VAT. Z jakimi konsekwencjami musi liczyć się pan Aleksander?

W związku z tym, że pan Aleksander dokonał zapłaty na rachunek bankowy nieznajdujący się w wykazie podatników VAT i od terminu wykonania przelewu minęły 3 dni przysługujące na złożenie zawiadomienia ZAW-NR pan Aleksander musi wyksięgować w dniu 01.02.2020 wartość kosztu z faktury który ujął w kolumnie 10 KPiR w dniu 20.01.2020. W przypadku gdy nie posiada wystarczającej wartości kosztów podatkowych powinien zmniejszyć ich wartość do 0 a pozostałą część wykazać poprzez zwiększenie przychodu.

Wartość transakcji a biała lista podatników VAT

Obowiązek zapłaty na rachunek znajdujący się na białej liście dotyczy transakcji których jednorazowa wartość przekracza kwotę 15.000 zł. Jak należy zatem rozumieć pojęcie jednorazowej wartości transakcji? W interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 sierpnia 2019 roku o sygn. 0111-KDIB1-1.4010.274.2019.1.AB czytamy, że “(...)przez "transakcję" należy rozumieć umowę cywilnoprawną zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność. Przepis nie określa, co może stanowić przedmiot transakcji (umowy). O przyporządkowaniu płatności do poszczególnych umów transakcji decyduje ich cel gospodarczy i zgodny zamiar stron, a nie treść dowodów (dokumentów) księgowych. Może się zatem okazać, że jedna transakcja obejmuje transfery pieniężne dokonane w ciągu kilku lat (np. w przypadku zawarcia umowy najmu).

Ważne!
Jednorazowa wartość transakcji powinna być rozumiana jako ogólna wartość wierzytelności lub zobowiązań jaka została określona w umowie zawartej pomiędzy przedsiębiorcami. Nie należy mylić tego pojęcia z jednorazową płatnością w ramach danej transakcji.

Jednym z częstszych umów zawieranych pomiędzy podatnikami są umowy najmu. W tym przypadku jednorazową wartość transakcji należy rozumieć jako całą wartość z tytułu umowy najmu a nie wartość pojedynczego czynszu. Potwierdzeniem takiego postępowania jest interpretacja indywidualna Szefa Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 marca 2018 roku o sygn. DPP13.8221.192.2017.MZO zgodnie z którą “(...)w przypadku gdy suma czynszów wynikająca z umowy przekracza limit 15.000 zł, obowiązek dokonywania płatności bezgotówkowej istnieje od pierwszej płatności, choćby nie przekraczała ona ustawowego limitu.
Ważne!
W sytuacji gdy z umowy zawartej na czas nieokreślony nie wynika jednoznacznie jaka jest całkowita wartość transakcji jednak biorąc pod uwagę uwarunkowania można przypuszczać, że jej wartość nie przekroczy ustawowego limitu to płatności mogą zostać dokonywane w formie gotówkowej.
Jeżeli natomiast przedsiębiorcy nie zawierają osobnych umów tylko w ramach jednego dnia dokonują kilku transakcji z tym samym podmiotem i nie mają one sztucznego charakteru dzielenia w celu uniknięcia zapłaty na rachunek bankowy, ustalając jednorazową wartość transakcji gospodarczej należy wziąć pod uwagę wartość pojedynczej faktury. Stanowisko takie zajął m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 15 stycznia 2019 roku o sygn. 0111-KDIB2-1.4010.476.2018.1.AR w której czytamy, że “(...)wartość poszczególnych zakupów dokonywanych w danym dniu przez Wnioskodawcę, nie podlega sumowaniu w ramach działalności Spółki, a w konsekwencji jednorazową wartość transakcji stanowi wartość wynikająca odrębnie z każdego składanego przez dany sklep zamówienia czy też dokonywanego odrębnie zakupu.

Na czym polega integracja z białą listą podatników VAT w wfirma.pl?

System wfirma.pl weryfikuje automatycznie wprowadzony w danych dostawcy numer rachunku bankowego podczas dodawania kosztu w zakładce: WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA VAT po spełnieniu dodatkowych warunków:

  • dostawca jest czynnym podatnikiem VAT,

  • uzupełniony jest numer rachunku bankowego kontrahenta,

  • wartość brutto transakcji przekracza 15.000 zł,

  • jako metoda płatności została wybrana opcja Przelew.

Jeżeli okaże się, że numer rachunku bankowego dostawcy nie znajduje się na białej liście podatników VAT zostanie wyświetlony dodatkowy komunikat informacyjny.

Wartość transakcji a biała lista podatników VAT w systemie wfirma.pl

Ważne!
Szczegółowe omówienie funkcjonalności weryfikacji numerów rachunków bankowych w systemie wfirma.pl znajduje się w artykule: Biała lista podatników w systemie wfirma.pl.