Trudny język i ilość przepisów podatkowych to problem dla wielu polskich podatników. W 2020 r. to ma się zmienić. Projekt Karty Praw Podatnika został przedstawiony w Sejmie 26 marca 2019 r. przez prof. Włodzimierza Nykiela, dr. Janusza Cichonia, prof. Andrzeja Gomułowicza, dr Małgorzatę Sęk i dr. Michała Wilka. 8 stycznia 2020 r. projekt ten został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu. A czym właściwie jest Karta Praw Podatnika? Przeczytaj, co ma się zmienić w polskim systemie podatkowym. Zmiany te mają ułatwić rozumienie prawa podatkowego i stać na straży praw podatnika.

Karta Praw Podatnika – cel projektu

Główną funkcją Karty Praw Podatnika ma być informowanie, edukacja i porządkowanie przepisów podatkowych. Co więcej, projekt ten przewiduje, że gdy dojdzie do kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub wszczęcia postępowania podatkowego, to organ podatkowy ma obowiązek doręczyć egzemplarz Karty podatnikowi.

Karta Praw Podatnika ma gwarantować podatnikowi:

  • „prawa do dobrego prawodawstwa podatkowego,

  • prawa do zapłaty podatku w wysokości wynikającej z ustaw podatkowych,

  • prawa do domniemania rzetelności i dobrej wiary,

  • prawa do prywatności,

  • prawa do rzetelnego postępowania administracyjnego i sądowego w sprawach podatkowych,

  • prawa do zaskarżenia rozstrzygnięć w sprawach podatkowych,

  • prawa do naprawienia szkody”.

Wprowadzenie Karty Praw Podatnika może sprawić, że świadomość społeczna o prawie podatkowym wzrośnie, a prawa i obowiązki obu stron będą uporządkowane i jasne dla podatników. Projekt ten ma dotyczyć także inkasentów, płatników, osób trzecich odpowiedzialnych za powstawanie zaległości podatkowych i następców prawnych tych podmiotów.

Karta Praw Podatnika a kontrola organów podatkowych

Nowa ustawa w ramach kontrolowania przestrzegania praw podatnika przewiduje, że wszelkie czynności podejmowane przez organy podatkowe względem podatnika, będą kontrolowane. Jeśli w trakcie postępowania prowadzonego przez sąd administracyjny, dotyczącego np. złożenia zażalenia od postanowienia wydanego przez organ podatkowy sąd dostanie informację, że doszło do „rażącego naruszenia” prawa podatnika, to będzie zobowiązany do poinformowanie o tym fakcie właściwego ministra do spraw finansów publicznych. O takim naruszeniu będzie mógł także poinformować pełnomocnik pokrzywdzonego podatnika. Co więcej, Karta Praw Podatnika w ramach dbania o przestrzeganie praw podatnika przewiduje, że co roku samorządowe organy podatkowe będą zobowiązane do składania sprawozdania dotyczącego przestrzegania praw podatników.

Nowe uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich

Zgodnie z nową ustawą, Rzecznik Praw Obywatelskich będzie miał prawo do:

  • kontroli akt podatkowych postępowań administracyjnych,
  • kontroli akt podatkowych postępowań sądowych,
  • brania udziału w postępowaniach podatkowych,
  • wymagania wyjaśnień od organów podatkowych,
  • sporządzania wniosków, rekomendacji, ocen, które kierowane będą do ministra właściwego do spraw finansów.

O przestrzeganiu praw podatnika będzie musiał także corocznie raportować Sejmowi minister właściwy do spraw finansów. W przedstawianym sprawozdaniu będą musiały się znaleźć informacje o naruszeniach, które zostały zgłoszone przez sądy i pełnomocników, którzy reprezentowali pokrzywdzonego podatnika.