Nieograniczone i nieodpłatne korzystanie z dzieła w rozumieniu ustawy o prawie autorskim to właśnie licencja otwarta. Zasady jej działania w Polsce reguluje ustawa o prawie własności przemysłowej. Czy udzielenie takiej licencji wymaga rejestracji w Urzędzie Patentowym? Przeczytaj, jak działa licencja otwarta.
Licencja otwarta – definicja
Licencja otwarta lub licencja wolna, to rodzaj publicznej umowy licencyjnej zawieranej między twórcą utworu a osobą korzystającą z niego. Zgodnie z art. 1 Prawa autorskiego utwór to „każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia”. Licencja otwarta może być udzielona m.in. na zdjęcia, obrazy, utwory audiowizualne, muzyczne, wzornictwa przemysłowego, plastyczne, architektoniczne i wszystkie te, które są przejawem działalności twórczej autora.
Licencja otwarta polega ona na nieograniczonym i nieodpłatnym korzystaniu z dzieła oraz ma charakter niewyłączny, czyli każdy może korzystać z utworu w ramach licencji otwartej nieograniczoną ilość razy – może kopiować i modyfikować utwór w oryginale i w opracowaniu. Licencja otwarta regulowana jest przez art. 80 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawa własności przemysłowej. Zgodnie z tym przepisem autor dzieła musi złożyć oświadczenie o udzieleniu licencji otwartej. Dokument ten (umowę licencyjną) składa w Urzędzie Patentowym. Decyzja ma charakter nieodwołalny, a informacja o udzieleniu tego rodzaju wolnej licencji podlega wpisowi do rejestru patentowego i jest ofertą kierowaną do nieskończonej ilości podmiotów. Dzięki licencji otwartej twórcy, którzy nie chcą lub nie są w stanie, nie muszą płacić za okresową ochronę patentową swojego dzieła.
Umowa na licencję otwartą
Umowa na udzielenie licencji otwartej zawierana jest zgodnie z zasadami opisanymi w art. 76 ustawy prawo własności przemysłowej (zapisy o umowie licencyjnej), jeśli nie są sprzeczne z przepisami zawartymi w art. 80 tej samej ustawy.
Umowa licencyjna zobowiązuje twórcę dzieła, czyli licencjodawcę m.in. do:
- Udzielenia informacji dotyczących dzieła osobie korzystającej z niego.
- Podejmowania starań, aby patent utrzymywał moc prawną.
- Znoszenia faktu używania dzieła przez różne podmioty.
Do obowiązków osób korzystających z udzielonych licencji należy:
- Obowiązek zapłacenia za udzieloną licencję.
- Używanie w prawidłowy sposób dzieła.
- Zakaz podważania ważności patentu.
- Informowanie twórcy, gdy dojdzie do naruszenia przez osoby trzecie.
- Zakaz podejmowania działań prowadzących do unieważnienia patentu.
Złożenie oświadczenia o gotowości udzielenia licencji otwartej w Urzędzie Patentowym nie jest jeszcze podstawą do wymagania od korzystających podmiotów wynagrodzenia za używanie utworu. By autor miał takie prawo, musi pojawić się podmiot, który chce korzystać z dzieła lub przystępuje do korzystania z niego. Licencja otwarta to zgodnie z zapisami ustawy o prawie własności przemysłowej licencja pełna i niewyłączna z określonym limitem górnym opłaty licencyjnej. Należy dokładnie przeczytać warunki umowy licencyjnej, zanim skorzysta się z dzieła.
